Köprü ve otoyollar özelleşecek

Maliye Bakanı Kemal Unakıtan, otoyollar ve köprülerin özelleştirilmesinin, gerek niteliği, gerekse ülkenin geçirdiği ekonomik yapılanma ve değişim süreci nedeniyle büyük önem taşıdığını belirterek, Boğaziçi ve Fatih Sultan Mehmet köprülerinin özelleştirileceğini bildirdi.

TBMM Bayındırlık, İmar, Ulaştırma ve Turizm Komisyonunda, otoyollar ve üzerindeki hizmet tesisleri ile köprülerin özelleştirilmesiyle ilgili kanun tasarısının görüşmelerine başlandı.

Unakıtan, Erişme Kontrollü Karayolları Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapan Kanun Tasarısını komisyona sunumunda, otoyolların, karayolu taşımacılığının önemli bir parçası olduğunu ifade etti. Avrupa’da otoyollardaki trafik artış oranlarının, hemen hemen sıfıra düşmesine rağmen, Türkiye’de yıllık trafik artışının ortalama yüzde 15 civarında olduğunu bildiren Unakıtan, geçen yıl, otoyollar ve Boğaz köprülerinden, yaklaşık 303,1 milyon aracın geçtiğini, bunun karşılığında 641,5 milyon YTL brüt gelir elde edildiğini belirtti.

"YENİ YOLLAR, ÖZELLEŞTİRME GELİRİNDEN"

İşletme Hakkı Devri yöntemiyle özelleştirilecek otoyolların 6 ana güzergah üzerinde bulunduğunu, bağlantı yollarıyla birlikte toplam 1860 km olduğunu ifade eden Unakıtan, Boğaziçi ve Fatih Sultan Mehmet köprülerinin de özelleştirileceğini belirtti.

Bakan Unakıtan, özelleştirilecek varlıkların, özelleştirme sonucunda kalite, dayanıklılık, altyapı, üstyapı ihtiyaçları gibi pek çok konuda hızlı bir iyileşme sürecine girmesinin beklendiğini ifade etti. Unakıtan, elde edilecek özelleştirme gelirinin Hazine’ye aktarılmasıyla, ihtiyaç duyulan güzergahlarda yeni yolların, milli bütçe kaynakları yerine özelleştirmeden elde edilen özel ve yabancı kaynakların kullanımıyla kısa sürede inşa edilmesinin sağlanabileceğini vurgulayarak, sözlerini şöyle sürdürdü:

"Söz konusu varlıkların bakım ve işletmeciliğinin, bu konuda deneyim ve know-how sahibi özel şirketler tarafından yapılması, bu konuda yabancı firmalarla yerli firmaların ortak çalışması neticesinde ise otoyol işletmeciliği konusunda uzman firmaların bilgi birikimlerinin ülkemize getirilmesi sağlanacaktır.

Uydu teknolojilerinin otoyol işletmeciliğinde kullanılması ile gelinen son noktada, araç takip işlemleri, otomatik geçiş sistemleri, görüntüleme, güvenlik ve istihbarat için bilgi sağlama, şehir trafik akışlarının düzenlenmesi gibi bir çok hususta dünya standartlarının ülkemize getirilmesi sağlanabilecektir. Bu durumun aynı zamanda özel Türk firmaları için de yeni açılımlar sağlayacağı, edinilen bilgi birikiminden faydalanarak uluslararası alanda inşaat sektöründe elde etmiş oldukları başarılı çalışmalara otoyol işletmeciliğini de eklemeleri için etkin bir altyapı hazırlayacağı düşünülmektedir."

"KAZA ORANLARI AZALACAK"

Unakıtan, özelleştirmeyle; maliyet tasarrufu ve verimliliğin artırılması, stratejik yatırımları finanse etmek için ilave fon kaynaklarının yaratılması, daha yüksek hizmet ve servis düzeyi, teknik, finanman, işletim gibi belirli alanlarda uzmanlık kazanılması verimliliği arttırmak için kamusal hizmet sektörlerinin özel girişimcilere açılarak, finansal ve endüstriyel pazarların gelişiminin sağlanacağını anlattı.

Otoyollar ve köprülerin özelleştirilmesinin, gerek niteliği, gerekse Türkiye’nin geçirdiği ekonomik yapılanma ve değişim süreci nedenleriyle büyük önem taşıdığının düşünüldüğünü belirten Unakıtan, "Otoyollar ve köprülerin özelleştirilmesiyle elde edilecek teknoloji transferi, verimlilik artışı, kaza oranlarının azalışı, zaman ve yakıt tasarrufu, çevre kirliliğinin azaltılması gibi olumlu etkiler, elde edilecek olan özelleştirme bedeli yanı sıra, ilave diğer faydalar olarak öngörülmektedir" dedi.

TASARI NE GETİRİYOR?

Unakıtan, tasarının getirdiği yenilikleri de sıraladı. Otoyol özelleştirmelerinin, Özelleştirme Kanunu çerçevesinde yapılabilmesinde tereddütlerin giderildiğini, özelleştirmeye konu faaliyetlere imtiyaz niteliği kazandırılarak devir sözleşmesine Danıştay denetimi getirildiğini belirten Unakıtan, otoyol özelleştirmelerinin kapsam ve sınırlarının yeniden tanımlanarak, özelleştirme sonrasında işletici ve kamu otoritesi arasındaki yetki ve sorumlulukların belirlendiğini söyledi. Unakıtan, sözlerini şöyle tamamladı:

"Otoyolların ve köprülerin bugüne kadar önemli ölçüde kaynak aktarılan altyapılar olduğu, hemen hemen hepsinde alternatif ücretsiz yollar ya da alternatif ulaşım imkanları bulunduğu, tüm vatandaşlarımızın ödediği vergilerle yapılan bu altyapılar yeterince yaygınlaştırılamadığından, her vatandaşın bunları kullanma imkanı olmadığı ve kullananlara artı bir refah seviyesi sağladığı, bu hizmeti kullananların yapacağı katkılarla, hizmetin sunulmadığı kesimlere de bu alt yapıların götürülmesinin sosyal devlet anlayışının doğal bir sonucu olduğu dikkatlerden kaçırılmamalıdır. Yapılacak olan özelleştirmede işleticinin uyacağı bakım, onarım ve işletim esasları belirlenecek, Karayolları Genel Müdürlüğü denetici kuruluş olarak devrede kalacak, işleticiye, Karayolları Genel Müdürlüğünün belirleyeceği acil ihtiyaç duyulan ancak kaynak yetersizliği nedeni ile yapılamayan bağlantı yollarının yapılması, köprü ve viyadüklerin sismik güçlendirilmeleri, şerit genişletilmeleri gibi yatırım yükümlülükleri getirilecektir. Ayrıca fiyat artışlarında, sadece sözleşmelerde belirlenecek olan artış oranları uygulanabilecektir." Unakıtan’ın konuşmasının ardından tasarının görüşmelerine devam edildi.